تحليل رويدادهاي اجتماعي در هفتهيي كه گذشت ؛ خليج فارس , خيال پردازي گردشگري و زنان خياباني
گروه اجتماعي، مهدي تاجيك: مهمترين رويداد اجتماعي در هفتهيي كه گذشت به جعل نام خليج فارس در نقشههاي جغرافيايي كه يك موسسه امريكايي انتشار داده مربوط است.
اين خبري بود كه در تمام روزهاي هفته گذشته بر صدر اخبار رسانهها قرار گرفت و واكنشهاي فراوان و باورنكردني را برانگيخت.
به گونهيي كه نيروهاي سياسي، دانشگاهيان، روزنامهنگاران و حقوقدانان با هر گرايشي متفقالقول در مقابل اين اقدام موسسه نشنال جئوگرافيك موضع گرفتند و از تماميت ارضي ايران دفاع كردند.
اين واكنش به حدي وسعت يافت كه رفته رفته يك همگرايي ملي در تمام سطوح براي اعتراض به تغيير نام خليج فارس در نقشه نشنال جئوگرافيك را شكل داد و بار ديگر نام ايران محور وفاق همه گروهها قرار گرفت.
در اين ميان، زاييده شدن سبكهاي جديد و مدرن براي اعتراض و انتقاد توسط نويسندگان اينترنتي هم به رونق موضعگيريها افزود.
اولين كساني كه در مقابل اين اقدام موسسه نشنال جئوگرافيك موضع گرفتند، روزنامهنگاران، فعالان سياسي و فرهنگي بودند. آنان با صدور بيانيهيي تغيير نام خليج فارس را محكوم كردند و خواستار اعلام موضع شفاف دولت جمهوري اسلامي در مقابل اين اقدام شدند.
اين فعالان سياسي و حقوقي كه جمع امضاهايشان از عدد 200 فراتر رفته بود در نامه اعتراضي خود، كوششهاي مليگرايانه افراطيون عرب براي تغيير نام خليج فارس به خليج عربي را فاقد پايه و اساس علمي عنوان كردند و به كارگيري آن توسط موزه لوور فرانسه و موسسه امريكايي نشنال جئوگرافيك را مورد انتقاد قرار دادند.
روزنامهنگاران، بيانيه خود را با اين هشدار همراه كرده بودند كه به واسطه عدم واكنش خاص ايران در پاريس و واشنگتن نام لاوان به شيخ شعب و تنب كوچك و بزرگ و ابوموسي به جزاير عربي تبديل شده است و اگر اين انفعال ادامه يابد، منافع ايران در معرض تهديد قرار ميگيرد.پس از انتشار بيانيه اين فعالان سياسي و فرهنگي نوبت به دستگاههاي دولتي هم رسيد تا واكنش خود نسبت به عملكرد موسسه نشنال جئوگرافيك را علني كنند. سخنگوي دولت اولين كسي بود كه در اين رابطه اظهار نظر كرد. او در كنفرانس مطبوعاتي هفتگي خود گفت: ما هميشه از هويت تاريخي خليج فارس دفاع كرده و ميكنيم و در اين زمينه به تمام دولتهاي دوست خودمان تذكرات لازم را داديم.رمضانزاده به خبرنگاران اطمينان داد كه دولت ايران به نمايندگي از ملت به هيچ وجه در اين زمينه كوتاه نخواهد آمد.
پس از موضعگيري سخنگوي دولت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي دومين ارگان رسمي دولت بود كه براي اعتراض به تغيير نام خليج فارس پيشقدم ميشد. روزنامه ايران روز سهشنبه خبري را از اين وزارتخانه انتشار داد كه حكايت داشت ورود نشريه و خبرنگاران موسسه نشنال جئوگرافيك به ايران ممنوع شده است.
اين روزنامه به نقل از مديركل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد تاكيد كرده بود كه موسسه نشنال جئوگرافيك بايد هر چه سريعتر نسبت به تصحيح اشتباه بزرگ و تعجبآور خود اقدام كند و جلوگيري ورود نشريه و خبرنگاران آن موسسه ابتداييترين واكنشي بوده كه ميتوان در مقابل اقدام غيرحقوقي فاحش موسسه نشنال جئوگرافيك انجام داد.
مخالفتها با تغيير نام خليج فارس اما به واسطه موضعگيريهاي دولتي خاتمه نيافت. در روزهاي بعد موج اعتراضهاي غيردولتي، روندي صعودي پيدا كرد و صاحبنظران و اهل قلم هر يك به نوعي در مقابل آن واكنش نشان دادند.
بهروز بهزادي سردبير »اعتماد« در مقالهيي نوشت كه به عنوان يكي از سردبيران مطبوعات در كنار »من«هاي زيادي كه شغلي مشابه او دارند متهم رديف اول اين قضيه است و متهم رديف بعدي نيز دستگاههاي دولتياند كه بايد از اين بابت پاسخگو باشند. او علت اتهام خود و همكارانش را ساكت نشستن در برابر ادعاهاي گاه و بيگاه عربهاي نوكيسه و تاريخنشناس ذكر كرد و گفت چون حساسيت را به بدنه اجتماع منتقل نكردهايم عربها جرات اين رفتار را پيدا كردهاند.
»شرق« نيز روز پنجشنبه سرمقاله خود را با نگاهي تحليلي به رفتار موسسه نشنال جئوگرافيك در تغيير نام خليج فارس و البته واكنشهاي داخلي در اين زمينه پرداخت و يادآور شد كه ديروز كساني در آن سوي آبها، انسانهايي در اين سوي آبها را عجم ميناميدند و متقابلا نيز سوسمارخور لقب ميگرفتند. چرا كه انسانها در هر دو سو از دستاوردهاي امروز بشر محروم بودند اما اينك سير توسعهيافتگي در ابعاد اقتصادي و سياسي هموار است و سهولت در ارتباطات انساني، شناخت ملتها را از يكديگر افزايش بخشيده است.
شرق در تحليل خود اضافه كرد: در اين شرايط بايد از موضوعاتي كه ميتواند روابط دوستانه ملتها را مخدوش كند و يا نزاعهاي جديد را سبب شود، پرهيز كرد چرا كه به هر حال اين انسانها در همسايگي يكديگرند و منافع و تهديدهاي مشتركي دارند.
نقطه عطف اقدامات براي مخالفت با اقدام موسسه نشنال جئوگرافيك اما تلاش خلاقانه وبلاگنويسان بود. آنها با حركتي تحت عنوان »بمباران گوگلي« اين سايت پر مخاطب را وادار كردند كه در صورت جستوجوي كلمه Arabian Gulf متني را ظاهر كند كه در آن نوشته »خليج مجعول عربي وجود ندارد« و فقط خليج فارس وجود دارد.
و آخر اينكه در انتهاي هفته كميتهيي تحت عنوان »احقاق حق خليج فارس« نيز تشكيل شد كه در آن خانه پيشكسوتان هنر با طعنه به كساني كه كلمه خليج عربي را به كار ميبرند آنها را جاعلان تاريخ خواندند كه حافظه تاريخي ندارند و قرنها از فرهنگ بشري عقب ماندهاند.اين واكنشها در حالي انجام ميشود كه به نظر ميرسد موج مخالفتها در روزهاي آينده نيز ادامه يابد و نام خليج فارس را بارها و بارها در رسانههاي مختلف مطرح سازد.